karşıda görünen ne güzel yayla

pir sultan abdal 'a ait bir şiir.
karşıda görünen ne güzel yayla
bir dem süremedim giderim böyle
ela gözlü pirim sen himmet eyle
ben de bu yayladan şah'a giderim

eğer göğebüren bostan olursam
şu halkın dilinde destan olursam
kara toprak senden üstün olursam
ben de bu yayladan şah'a giderim

bir bölük turnaya sökün dediler
yürekteki derdi dökün dediler
yayladan ötesi yakın dediler
ben de bu yayladan şah'a giderim

dost elinden dolu içmiş gibiyim
üstü kan köpüklü meşe selviyim
ben bir yol oğluyum yol sefiliyim
ben de bu yayladan şah'a giderim

alınmış abdestim aldırırlarsa
kılınmış namazım kıldırırlarsa
sizde şah diyeni öldürürlerse
ben de bu yayladan şah'a giderim

pir sultan abdal'ım dünya durulmaz
gitti giden ömür geri durulmaz
gözlerim de şah yolundan ayrılmaz
ben de bu yayladan şah'a giderim

erkan oğur 'dan türkü olarak dinlenebilir. (http://fizy.com/#s/1aja7t)

bu şiirde ala gözlü pir peygamber efendimizi şah da rabbimizi temsil eder.

halil inalcık osmanlı imparatorluğu klasik çağ kitabında beyitlerin hikayesini anlatıyor; şah diye kastedilen safevi iran şahı olsa gerek. tabi farklı yorumlar da olabilir.

------------ iktibas -----------------------

1534-1535 osmanlı-safavî savaşlan sırasında kızılbaş-bektâşî şairi pîr sultan abdal, bu grubun duygularını ve siyasî hedeflerini şiirleriyle dile getirmiştir. pîr sultan abdal bu şiirlerde haksız baskılardan yakınır:

gönlüm verdim iman ettim âlî'ye
pare pare etseler ben dönmezem
dâra çektiler beni kâfir diye
acep ne imiş günahım bilmezem.

bazen, âlî soyundan bir mehdi olarak gördüğü i̇ran şahı’na döner:

mehdi dedem gelse gerek,
âlî divân kursa gerek,
haksızlan kırsa gerek,
i̇ntikamım ala bir gün.

şahın, kızılbaşlann önüne düşüp anadolu'yu aldığını ve i̇stanbul’da tahta çıktığını düşler:

yürüyüş eyledi urum üstüne,
alî nesli güzel i̇mam geliyor.
münafık olanın bağrı eriye,
sahib-i zamanın emri yürüye,
sultan kim olduğu bilinmelidir,
i̇stanbul şehrinde ol sahib-i devlet
tâc-ı devlet ile salınmalıdır.

en sonunda zafer umudu kalmayınca i̇ran şahının yanına gitmek ister:

kara toprak senden üstün olursam,
ben de bu yayladan şaha giderim.
sizde şah diyeni öldürürlerse,
ben de bu yayladan şaha giderim.

nitekim safavî ordulannın önemli bir bölümünü, 1511'den sonra i̇ran’a sığınan kızılbaş gruplan şahsevenleri oluşturmuştur; fakat bu göçebeler, şahı mehdi olarak tanıyan aykın inançlanyla iran toplumuna uyum sağlayamamış, orada da “rafızî" diye baskı görmüştür.

------------ iktibas -----------