kaplumbağa terbiyecisi – dertli sözlük
osman hamdi bey'in meşhur tablosudur. osman hamdi bey, osmanlının modernleşebilmesi için çok çabalamıştır. güzel sanatlar okulu açması, müzecilik faaliyetleri bu çabasının yansımalarıdır. kamplumbağa terbiyecisi tablosunda, terbiyeci olan kendisi, kaplumbağalar ise, değişikliğe direnen insanlar/halktır. sanatla insanları çağdaşlığa/modernliğe iletmeye çalışan osman hamdi'nin bu tablosu böyle yorumlanmıştır.

(http://tr.wikipedia.org/wiki/kaplumbaa_terbiyecisi#mediaviewer/dosya:osman_hamdi_bey_001.jpg)
osman hamdi bey'in üzerine çok konuşulan ve hakkında muhtelif rivayetler bulunan tablosudur.yaygın görüşe göre tablonun batılılaşmaya çalışan doğulu bir toplumda aydın olmanın zorluğunu anlatmaktadır.ama tarihçi edhem elhem kaplumbağa terbiyecisi hakkında bambaşka bir iddia ortaya attı.ona göre fransız seyehat dergisi le tour monde'un 1869 yılındaki bir sayısında bir çizim yayınlamıştı. bir kaplumbağa oynatıcısı! osman hamdi bey o yıl babasına yazdığı bir mektupta mezkur dergiyi severek okuduğundan bahsetmekteydi.osman hamdi bey'in dergide yayınlanan çizimi 37 yıl bilinçaltında saklayıp 1906 yılında kaplumbağa terbiyecisini çizerken hatırladığı düşünülebilir.
"dünyada "olmaz" diye bir şey yoktur, azmedersen her şeyi başarabilirsin, kaplumbağaları bile dize getirebilirsin" diye düşünmemi sağlayan tablo.