tala va mes – dertli sözlük
yönetmenliğini homayoun assadian'ın yaptığı 2011 iran yapımı bir film. türkçesi: (b: altın ve bakır).

aşka, ilme ve evlilikte eşlerin sorumluluğuna dair son derece naif ve etkileyici bir film.

ailecek izlenilmesi hararetle tavsiye olunur. youtube'da alt yazılı hali mevcuttur: (http://www.youtube.com/watch?v=l0jeseqsdtu)

(bkz:iran sineması)
filmin son kısmından bir alıntı:

--- iktibas ---

herkes bir ömür cennetin anahtarını aradı.
bir hazine, bir kimya ya da bir iksir...
mutluluğun sırrını yanlış şeyde arıyorlar.
orada olmadığı mâlumdur...
bu hazineyi hayal edenler, bu hayal ile hazineyi kaçırıyorlar.
tüm bu mantık tek bir kelimeyle özetlenebilir; buna ister anahtar deyin ister remz(şifre).
ama hiç de karmaşık değildir bu.
yüce allah (c.c.) bu remzi hz. musa(as)'ya bir kelime ile söyledi;
buyurdu: "benim için sev, benim için buğz et."
i̇şte bundan ötürü tüm amellerin kabulünün remzi "velayet"tir.
(b: allah için sevmek...
allah kimleri seviyorsa, sen de onları seversin.
allah'tan ötürü sevmek, allah için sevmek...
kaş ve göz, dış görünüş için değil...
hatta kendi gönlünüz için değil. sadece allah için!
eğer sevginin mizanı-kriteri- allah olursa kimse sizi takdir etmese de yine seversiniz.
vefasızlık görseniz de doğru olanı yapmaya devam edersiniz.
bu menzile varamayıp yarı yolda kalanlar allah için çalışmıyorlar.
bu yolda allah için ne kadar zorluk çekerseniz daha çok allah'a yakınlaşırsınız.)
"o'nun aşkının kimyasından, bu kara yüzüm altın oluverdi.
evet senin lütfunun mutluluğuyla toprak altın olur." hafız şirazi
i̇nsanların arayıp durduğu bu kimya aşk'tır, gerisi çer çöptür.
şimdi neden bu sözü söylediklerini anlayacağız:
"eğer okuduklarınız bizimkiyle aynıysa yırtıp atın kitaplarınızı!
çünkü aşk ilmi hiçbir kitapta yazmaz!.."

...sevgi ve aşk tembeli çalışkan, hantalı atılgan ve hatta aptalı zekileştirir...
...cimriyi eli açık; sabırsızı sabırlı ve tahammüllü insana dönüştüren güç, aşktan başkası değildir...

ayetullah murtaza mutahhari'nin "sevgi i̇ksiri"nden..

--- iktibas ---
--! spoiler !--

filmden türlü türlü çıkarımlar yapılabilir. allah için sevmek kısmı yapılmış, benim daha çok üstünde duracağım, teslimiyet ve razı olma durumu. mutlu sayılabilecek bir aile, eğitim dolayısıyla göç etmişler. hanımının rahatsızlığıyla sorumluluklar evin erkeğine kalıyor. evin erkeği, sabrediyor, başına gelen bu imtihandan razı. baba, anne, öğrenci, işçi bir anda bütün rollere giriyor, bunları yaparken hanımına da psikolojik olarak destek oluyor.
ilk izlediğimde olması gereken bir kul profili geldi bana, başına gelenlere hamdediyor, insan olmanın vermiş olduğu acziyet durumuyla tepkisini gösterse de isyan etmiyor. razı oluyor.

hanımıyla arasındaki dialoglar çok naif,
hocalarıyla arasındaki dialogdaki sessizliği, sabrı çok güzel.
ve benim en beğendiğim sahne, filmin en sonunda, oturduğu yerde kapının dışında hocasını dinlerken içerdeki öğrencilerin
terlikleri/ayakkabılarını dizme sahnesiydi.
sanırım en güzel/anlamlı sahne oydu.


--! spoiler !--
i̇ran yapımı bir film. filmin ana unsurları, sadakat, sevgi, fedakarlık. evli ve iki çocuk sahibi bir medrese öğrencisinin eşinin başına gelenlerin ardından ailesini bir arada tutma çabasını konu alır. filme sıcak, samimi bir hava hakimdir gayet seyredilebilir bir kıvamda, tavsiye ederim.
filmde benim atlamak istemediğim bazı detaylar var. mesela komşu kızının dinlediği hakan peker şarkıları. son yıllarda izlediğim bütün iran filmlerinde türkü ya da şarkı bazında türkçe'ye atıf var özellikle majidi filmlerinde. ama bu filmdeki atıf diğerlerinden faklı burada kötüler mahiyette. fakat daha sonra o müziğe mecbur kalması da önemli. filmin ilginç konularından birisi de "ikinci eş" mevzusu. bu konuya temas ettiği sahnelerde adamın yüzü değişiyor. kadın zaten ağlamaklı. herkesin aklına aynı kişi gelmiştir, adam direk ifade etmese de kimi düşündüğünü. fakat bir sonraki sahnede o kişinin çıkıp gelmesi ve onun eşinin değerini bilmesine yönelik sözleri oldukça etkileyici. bence bu film boş bir film değil iran'da önemli mesajlar vermiş bir film. belki türkiye'de aşk filmi düzeyinde seyrediliyor ama i̇ran'ın iç toplumsal konularına çok önemli mesajlar gönderiyor.
tala ve mes (altın ve bakır), bir iran filmi. öyle bir film ki, tüm filmi izlemedikten sonra son iki sahnenin hiç bir anlamı yok.
naif ilahiyatçı kızların izleyip ağlayacağı, feminist ilahiyatçı kızların izlerden homurdanacağını, akademik ilahiyatçı kızların sosyolojik-psikolojik analiz yapacağı, sıradan ilahiyatçı kızların açıp hakan peker dinleyeceği bir film. böylesi derin bir filme bu kadar popülist ve sığ bir tanım yaptığım için de kendimi kınıyorum. (bkz:hakan peker)
kütüphanemde iran sinemasına dair 3 kitap var.her yerde iran filmi aradığım zamanlar cd dükkanlarından bazen kapora bazen kimlik karşılığı cd kiralıyorduk. o kadar eski. (bkz:gözü toprağa bakan sözlük yazarları)google'da türkçe sonuç çıkaran 2-3 site vardı.ama bu filmi izleyemedim bir türlü.gerçi epeydir iran filmi de izlemedim.hatta uzun zamandır film izleyemiyorum.