sokrates öncesi ilk filozofların üzerine kafa yorduğu şey. ana madde, kaynak, çıkış noktası, temel gibi anlamlarda kullanılıyor.
bu konuda ilk ve en dikkate değer yorumu yapan filozof olarak thales görülür, batılı anlamda(*) ilk filozof sayıldığı için herhalde. thales evrenin ana maddesi, arkhe "su"dur der. bunun dışında anaximandros arkhe sonsuzdur, "boşluk"tur; dünya da tepsi gibi değil silindir biçimindedir ve boşlukta serbest olarak durur der. aneksimenes ise arkhe için yine sonsuz bir şey olması gerektiğini ama bunun daha belirli bir şey olduğunu düşünerek arkhe "hava"dır der.(*)
herakleitos'ta ise ana madde ateştir. toprak diyene ben rastlamadım. belki vardır.
milet okulu'nun filozoflarından sonra ise arkhe daha ziyade töz, var olmak için başka nedene ihtiyaç duymayan, ilk neden, hareket ettirici neden olarak algılanmış. aristoteles'in cevher'i de böyle bir şey. metafizikte de arkhe için tanrıdır denmiş bu algı doğrultusunda.
bu konuda ilk ve en dikkate değer yorumu yapan filozof olarak thales görülür, batılı anlamda(*) ilk filozof sayıldığı için herhalde. thales evrenin ana maddesi, arkhe "su"dur der. bunun dışında anaximandros arkhe sonsuzdur, "boşluk"tur; dünya da tepsi gibi değil silindir biçimindedir ve boşlukta serbest olarak durur der. aneksimenes ise arkhe için yine sonsuz bir şey olması gerektiğini ama bunun daha belirli bir şey olduğunu düşünerek arkhe "hava"dır der.(*)
herakleitos'ta ise ana madde ateştir. toprak diyene ben rastlamadım. belki vardır.
milet okulu'nun filozoflarından sonra ise arkhe daha ziyade töz, var olmak için başka nedene ihtiyaç duymayan, ilk neden, hareket ettirici neden olarak algılanmış. aristoteles'in cevher'i de böyle bir şey. metafizikte de arkhe için tanrıdır denmiş bu algı doğrultusunda.
