diyalektik materyalizm

marksizmin felsefi öğretisi.


--- iktibas ---

benim için, fikir, maddi dünyanın insan aklında yansımasından ve düşünce biçimlerine dönüşmesinden başka bir şey değildir.-das kapital

--- iktibas ---

diyalektik materyalizm, marksist felsefeye verilen isimlerden birisidir. josef stalin döneminde sovyetler birliği’nin resmî ideolojisi olmuştur. stalin, 1938’de yayınlanan diyalektik materyalizm ve tarihsel materyalizm adlı kitabında, tarih dâhil bütün bilim dallarının diyalektik materyalizm yasalarını takip etmesi gerektiğini öne sürmüştür. diyalektik materyalizm, hegel’in diyalektik yaklaşımı ile genç hegelciler’den ludwig feuerbach’ın felsefi materyalizminin bir araya getirilmesiyle ortaya çıkmıştır.

marks, hegel’in idealizmini eleştirmiş ve onun formüle ettiği diyalektiği tersine çevirdiğini ileri sürmüştür. hegel diyalektiğinde varlık ve düşünce özdeştir. diyalektik materyalizm ise temel olarak maddenin ve varlığın düşünceden bağımsız olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunur. marks, kâinatın maddeden ibaret olduğunu, zaman ve mekân açısından bilinçten önce geldiğini söyler.

diyalektik materyalizm hem marksist geleneğin içinden hem de dışından gelen aşırı derecede dogmatik olduğu yönünde birçok eleştiriye maruz kalmıştır. jürgen habermas, diyalektik materyalizmin bilimcilik olduğunu ve felsefe ile bilimi karıştırdığını savunmuştur

manayı madde ile izaha kalkışmaktır. halbuki her şey yerli yerince güzel.