ikinci meşrutiyet – dertli sözlük
24 temmuz 1908'de bir işgal sonucu ilan edilen meşrutiyet. ittihat ve terakki'nin ilk defa yönetimde söz sahibi olduğu tarih dönem aynı zamanda.

1908 ve 1909 tarihleri çok önemli tarihlerdir. işte ikinci meşrutiyetin ilanı bu tarihlerde gerçekleşen olaylardan sadece biri. tarih tekerrür ediyorsa, 1908 ve sonrasını iyi okumak elzem. ama yazılanları değil, yazılmayanları okumak elzem.
meşrutiyetin ilanından sonra meclis-i mebusanın açılışına abdulhamid de katılmış. o zamanki meclis başkanı jön türklerin lideri ahmed rıza ya heyecandan olacak, ya da abdulhamid'in nezaketine karşılık vermek gayesiyle sultanın elini öpmüştür. başka bir mebus da yere kapanarak padişahın ayaklarını öpme girişiminde bulunmuş.türk tipi demokrasi de bu tarz oluyor heralde. ben zaten bu anayasa, demokrasi, ifade özgürlüğü gibi batılı kavramların bize hep bol geldiğine inanırım. bunlar batıdaki gibi toplumsal mücadelelerin sonucu olarak değil de yukarıdan aşağı kanun yapma faaliyeti ile gerçekleştirilmeye çalışılan bir modernleşme hareketinin sonucu olduğu için bizdeki tesirleri hep farklı olmuştur.