yalnızız – dertli sözlük
hayata, insana ve topluma dair müthiş analizlerle dolu bir roman.
analiz (tecrübe) ağırlıklı bir kitap olması, biraz da kitabın peyami safa'nın son eserlerinden biri olmasından.
bu manada kıymetli, zira tecrübe hikmettir.
romandan kısa bir kesit:
"...bırak şu maddeyi,boğ şu ölçü dehanı,doy şu fizik ve matematik tecessüsüne,
kov şu kemiyet fikrini,dal kendi içine,koş kendi peşinden,bul onu,bul kendini,bul ruhunu,bul,sev,bil,an,gör...
kendi içinde gör allah'ını...
kendine dön!kendine bak!kendine gel!..."
şayet okuduğumda beğenirsem, içine "kim değil ki?" yazıp birine hediye etmek istediğim peyami safa kitabı.
eserden bir pasaj:kendine dön, kendine bak, kendine gel. aptalca bir konfor aşkından doğduğu halde, her biri daha korkunç bir dünya harbi hazırlayan teknik mucizelerinin yanında, senin iç zıtlıklarını elemeye yarayacak ve seni kendi kendinle boğuşmaktan kurtaracak ruh mucizelerini ara. i̇nan manevilere ve mukaddeslere, inan! onlar hakkında bu kadar küçük düşünmekten utan! her sezilen derinliğin ifşa ettiklerini düşünmekten bile seni alıkoyan tabiatçı metotlarını fırlat ve bitlenmiş elbiseler gibi at. ortaçağ papazında haklı olarak ayıpladığın dar kafalılığın anlayış sınırlarını daha fazla darlaştıran beş duyu idrakinin kapalı dünyası içinde kalma: arşı geç, ferşi atla, sidreyi aş,gör ne var maverada ibrethiz!