halil inalcık osmanlı imparatorluğu klasik çağ kitabında beyitlerin hikayesini anlatıyor; şah diye kastedilen safevi iran şahı olsa gerek. tabi farklı yorumlar da olabilir.
------------ iktibas -----------------------
1534-1535 osmanlı-safavî savaşlan sırasında kızılbaş-bektâşî şairi pîr sultan abdal, bu grubun duygularını ve siyasî hedeflerini şiirleriyle dile getirmiştir. pîr sultan abdal bu şiirlerde haksız baskılardan yakınır:
gönlüm verdim iman ettim âlî'ye
pare pare etseler ben dönmezem
dâra çektiler beni kâfir diye
acep ne imiş günahım bilmezem.
bazen, âlî soyundan bir mehdi olarak gördüğü i̇ran şahı’na döner:
mehdi dedem gelse gerek,
âlî divân kursa gerek,
haksızlan kırsa gerek,
i̇ntikamım ala bir gün.
şahın, kızılbaşlann önüne düşüp anadolu'yu aldığını ve i̇stanbul’da tahta çıktığını düşler:
yürüyüş eyledi urum üstüne,
alî nesli güzel i̇mam geliyor.
münafık olanın bağrı eriye,
sahib-i zamanın emri yürüye,
sultan kim olduğu bilinmelidir,
i̇stanbul şehrinde ol sahib-i devlet
tâc-ı devlet ile salınmalıdır.
en sonunda zafer umudu kalmayınca i̇ran şahının yanına gitmek ister:
kara toprak senden üstün olursam,
ben de bu yayladan şaha giderim.
sizde şah diyeni öldürürlerse,
ben de bu yayladan şaha giderim.
nitekim safavî ordulannın önemli bir bölümünü, 1511'den sonra i̇ran’a sığınan kızılbaş gruplan şahsevenleri oluşturmuştur; fakat bu göçebeler, şahı mehdi olarak tanıyan aykın inançlanyla iran toplumuna uyum sağlayamamış, orada da “rafızî" diye baskı görmüştür.
------------ iktibas -----------
------------ iktibas -----------------------
1534-1535 osmanlı-safavî savaşlan sırasında kızılbaş-bektâşî şairi pîr sultan abdal, bu grubun duygularını ve siyasî hedeflerini şiirleriyle dile getirmiştir. pîr sultan abdal bu şiirlerde haksız baskılardan yakınır:
gönlüm verdim iman ettim âlî'ye
pare pare etseler ben dönmezem
dâra çektiler beni kâfir diye
acep ne imiş günahım bilmezem.
bazen, âlî soyundan bir mehdi olarak gördüğü i̇ran şahı’na döner:
mehdi dedem gelse gerek,
âlî divân kursa gerek,
haksızlan kırsa gerek,
i̇ntikamım ala bir gün.
şahın, kızılbaşlann önüne düşüp anadolu'yu aldığını ve i̇stanbul’da tahta çıktığını düşler:
yürüyüş eyledi urum üstüne,
alî nesli güzel i̇mam geliyor.
münafık olanın bağrı eriye,
sahib-i zamanın emri yürüye,
sultan kim olduğu bilinmelidir,
i̇stanbul şehrinde ol sahib-i devlet
tâc-ı devlet ile salınmalıdır.
en sonunda zafer umudu kalmayınca i̇ran şahının yanına gitmek ister:
kara toprak senden üstün olursam,
ben de bu yayladan şaha giderim.
sizde şah diyeni öldürürlerse,
ben de bu yayladan şaha giderim.
nitekim safavî ordulannın önemli bir bölümünü, 1511'den sonra i̇ran’a sığınan kızılbaş gruplan şahsevenleri oluşturmuştur; fakat bu göçebeler, şahı mehdi olarak tanıyan aykın inançlanyla iran toplumuna uyum sağlayamamış, orada da “rafızî" diye baskı görmüştür.
------------ iktibas -----------
