sağlam bir modernizm ve bürokrasi eleştirisi olan kitap. sosyal bilimlerde yüzlerce makale, kitap ile anlatılan bir çok şey tanpınar'ın sembolizmi ile karakterler, olaylar üzerinden başarılı şekilde tasvir ediliyor. doğu batı karşılaştırması, zaman tanzimi, pozitivizm vs.
daha da derin bir analizle, hiç yaşamayan şeyh ahmet zamani efendi adlı bir zat hakkında kitap yazılması, konferans düzenlenmesi ve dünyaca ünlü tarihçilerin bu zatı araştırmak için istanbul'a gelmesi kemalist dönem devrimleri ile ve "muhayyel cemaat" diye tabir edilen "icat edilen cemaat" kavramı ile de rahatlıkla ilişkilendirilebilir.
özellikle, hastasına zorla hastalığına uygun rüya gördürmeye çalışan dr.ramiz efendi karakteri taklitçi batılılaşmanın ve pozitivizmin çok iyi bir eleştirisi. tam olarak şöyle diyor: "nasıl olur? sizin gibi bir zat hastalığına uygun tek bir rüya görmüş olmasın! bari bundan sonra biraz gayret etseniz..." daha sonra hastasına görmesi gereken rüyaların listesini verir. hasta itiraz edince de "bu müsbet bir ilimdir dostum" diyerek savuşturur.
bunu kemalist dönem modernleşme çabaları ile beraber düşününce daha anlamlı oluyor tabi. avrupa'dan alınan kanunlar, kılık kıyafet, alfabe; ve bunların medeni ve çağdaş olmanın gereği olarak sunulması.
daha da derin bir analizle, hiç yaşamayan şeyh ahmet zamani efendi adlı bir zat hakkında kitap yazılması, konferans düzenlenmesi ve dünyaca ünlü tarihçilerin bu zatı araştırmak için istanbul'a gelmesi kemalist dönem devrimleri ile ve "muhayyel cemaat" diye tabir edilen "icat edilen cemaat" kavramı ile de rahatlıkla ilişkilendirilebilir.
özellikle, hastasına zorla hastalığına uygun rüya gördürmeye çalışan dr.ramiz efendi karakteri taklitçi batılılaşmanın ve pozitivizmin çok iyi bir eleştirisi. tam olarak şöyle diyor: "nasıl olur? sizin gibi bir zat hastalığına uygun tek bir rüya görmüş olmasın! bari bundan sonra biraz gayret etseniz..." daha sonra hastasına görmesi gereken rüyaların listesini verir. hasta itiraz edince de "bu müsbet bir ilimdir dostum" diyerek savuşturur.
bunu kemalist dönem modernleşme çabaları ile beraber düşününce daha anlamlı oluyor tabi. avrupa'dan alınan kanunlar, kılık kıyafet, alfabe; ve bunların medeni ve çağdaş olmanın gereği olarak sunulması.
