hüsn ü aşk – dertli sözlük
hüsn adında bir kız ile aşk adında bir gencin aşkını anlatan mesnevidir..
nabi nin hayrabat ının çok övülmesi şeyh galip e bu eseri henüz 21 yaşında iken karşılık olarak yazdırmıştır..
şeyh galip bu mesnevinin mevlana dan çalıntı olduğunu söyleyenlere "esrã¢rı mesnevi'den aldım/çaldım veli mã®ri mã¢lı çaldım" mısralarıyla cevap vermiş..
meşhur ateşten deryaları mumdan kayıklarla geçmek ifadesi burada yer alır..

--spoiler--

ben-i muhabbet kabilesinde aynı gece iki çocuk dünyaya gelir.. kıza hüsn(*), erkeğe aşk verilir.. doğdukları gün kabile büyükleri tarafından nişanlanırlar.. aşk ın lalasının adı gayret, hüsn ün dadısının adı ismettir.. edep isminde okula beraber giderler büyüyünce.. burada birbirlerine aşık olurlar.. (vurgula: sühan) adında bir ihtiyar bu iki gence yardımcı olmak ister ve babasından hüsn ü, aşk için ister.. hüsn ile evlenmek için aşk ın büyük bir sınavdan geçmesi gerekmektedir.. aşk ilk önce (vurgula: gam ülkesi)ni geçecek, sonra (vurgula: ateş denizini mumdan gemi ile aşacak), ejderhalarla, devlerle ve cinlerle savaşıp (vurgula: kalp diyarı)ndaki iksiri kabilenin büyüklerine getirecektir.. aşk bunu (vurgula: sühan) sayesinde başarır ve hüsn e kavuşur..

--spoiler--
günümüz türkçesine nesir halinde çevirilmiş dergah yayınları tarafından basılmıştır. bu çeviriyi orhan okay ve kıymetli hocam hüseyin ayan hazırlamıştır. bir solukta okunasıdır.
şeyh galipin eseri, hüsn ile aşk ın hikayesi anlatılmakta. bu hikayeyi, farklı açılardan yorumlamak mümkün, hüsn ,aşkı aramak için yola düşer ama sonra aşk' ın kendisi olduğunu farkeder. insanoğlu da gerçek aşkını aramak için, kendini bulmak için yollara düşer. gerçek aşkın arayarak bulunamayacağını farkettiğinde aşka kavuşacaktır.