medeniyetin ontolojisi – dertli sözlük
kaç ideolog, efkarını yayarken ontolojik ve epistemolojik tartışmalarını nihayete erdirmiştir? gazali neden büyüktür, razi neden azizdir? bediuzzaman, skepta'nın perde altında dahi işgören bir enstruman olarak bu zamanları hercümerce çalışacağını gördüğünden, septiğin önüne onu ilk karşılayacak muhafız olarak imanı çıkarmıştır. gazali ise skeptanın muhafızı olan dalaleti akide muhafızı ile karşılamıştı. razi ise hep septizm kalesinin içinde harb etti.

mevcudu muhafaza, ahirzaman insanını, fetret devri insanı gibi görüp, sıfırdan başlamakla olur.