osmanlı'da bir ulema sınıfıdır. kadızade osmanlı'da kullanılan bir ulema lakabıdır.17.yy'ın ortalarında kadızade mehmet efendi'nin görüşleri üzerinden kendilerini ifade eden gruplara ithaf edilmiştir. kadızade mehmet efendi, hanbeli uleması'na mensup imam birgivi'nin talebelerinden ders almış bir vaizdir. bu vaizin peşine takılan gerek ulema sınıfından gerekse avamdan insanların oluşturduğu bir sınıf olarak ortaya çıkmışlardır. selefin yaşam tarzına ve inançlarına dönme üzerine bir takım düşünceler geliştiren kadızade mehmet efendi, vaazlarında bunları dile getiriyordu. günümüzde selefilerin de tartıştığı birçok konuyu bu vaazlarında anlatmıştır. daha sonraki dönemlerde tekkelerin ve türbelerin yakılması, yıkılması üzerinde durmuş, taraftarlarını bu yönde kışkırtmıştır. bu nedenle dönemin ünlü tasavvuf erbabından abdülkadir sivasi efendi ile ciddi tartışmaları olmuştur. 17.yy'ın ortalarında osmanlı'yı epey karıştırmışlar, fitnelere sebep olmuşlardır. yine bu dönemde çıkardıkları bir isyanda tekkeleri yakmışlar, dervişleri mesnetsizce öldürmüşlerdir. osmanlı uleması bu fitneyi durdurmak için idamlarını istemiş, osmanlı yönetimi de bunu yerinde bulmuş ve bu şahısları idam etmiştir.ünlü osmanlı tarihçisi naima tarihçesi'nde şöyle bir anekdot anlatır ve bu çarpık zihniyeti de böylece ortaya koymuş olur:-- iktibas --bir gün yine kadızade mehmet efendi ateşli bir şekilde vaaz etmektedir. konu selefin yaşam tarzıdır. dinleyenlerden biri sorar:-efendim selef döneminde kaşık yoktu. ne yapalım?kadızade mehmet efendi cevap verir:-elinizle yiyin.adam yine sorar:-peki kaşıkçı esnafı ne yapsın?kadızade yine cevap verir;-başka iş bulsun.-- iktibas --
