şükrü hanioğlu'nun m.kemal üzerine yazdığı, princeton üniversitesi tarafından basılan kitabı. almanca, çince, farsça, fransızca, ukraynaca ve macarca'ya çevrilmiş. türkçe çevirisi henüz yok.
kitabın temel gayesi m.kemal'i ve onun düşüncelerini tarihi bir bağlamda değerlendirmek ve bu fikirlerin kaynaklarını ortaya çıkarmak. dolayısıyla onun hayatını nerdeyse efsaneleşmiş yarı mitolojik unsurlardan uzak durarak değerlendirmeyi amaçlıyor. kitabın ilk kısmında bir milletvekili'nin damal şenlikleri sırasında söylediği “bu dağda hayvan otlatmak terbiyesizlik, izin verilmesi de ihanet" sözünü sıradan türk halkının atatürk algısını anlatmak için örnek veriyor. (bkz:dağdaki atatürk silueti)
yazar m.kemal'in doğup büyüdüğü çevre, okuduğu okulları ve harbiye yıllarını bu çerçevede değerlendiriyor.
buradaki en önemli tesbitler m.kemal'in "garbçılık" düşüncesinden etkilendiği, le bon'cu bir elitizmi inkar etmediği, sosyal darvinizmden ve ludwig bücher'in vulgar materyalizmden ve bilimci felsefeden etkilendiği yönündeki ciddi analizler.
yine m.kemal'in meşhur italyan oryantalist leone caeatani'nin annalidell’islam adlı eserinde islam'a dair öne sürdüğü birçok fikri kabul ettiği anlatlılıyor. hanioğlu bu konuda yaptığı analizlerden sonra m.kemal'in ilahi kaynaklardan arındırılmış, seküler-milliyetçi yönü ağır basan bir "sivil din" ortaya çıkarmak istediğini iddia ediyor. islam'ı reformize etme ve onu bilimsel bir temele oturtma gayesinin fikir babası tabiki abdullah cevdet. bu mantık çerçevesinde m.kemal'e göre bütün insanlığın nihai amacı bilimi ve ilerlemeyi esas alan bir "dünya dininin" islamiyet, hristiyanlık ve budizmin ortadan kalkmasıyla oluşturulması olmalıdır. hanioğlu'na göre m. kemal ve çevresi bilimi "elitlerin dini" yapmayı kısmen başarmış olsa da dinde sözde bilimsel temelli bir reform yapma konusunda başarısız olmuştur.
bunun yanında m.kemal'in radikal bir batı medeniyeti savunucusu olduğu ve tek tip moderniteyi savunduğu; batılı yaşam tarzını benimsemenin daha kapsamlı toplumsal değişimlere neden olacağını düşündüğü anlatılıyor.
kitabın temel gayesi m.kemal'i ve onun düşüncelerini tarihi bir bağlamda değerlendirmek ve bu fikirlerin kaynaklarını ortaya çıkarmak. dolayısıyla onun hayatını nerdeyse efsaneleşmiş yarı mitolojik unsurlardan uzak durarak değerlendirmeyi amaçlıyor. kitabın ilk kısmında bir milletvekili'nin damal şenlikleri sırasında söylediği “bu dağda hayvan otlatmak terbiyesizlik, izin verilmesi de ihanet" sözünü sıradan türk halkının atatürk algısını anlatmak için örnek veriyor. (bkz:dağdaki atatürk silueti)
yazar m.kemal'in doğup büyüdüğü çevre, okuduğu okulları ve harbiye yıllarını bu çerçevede değerlendiriyor.
buradaki en önemli tesbitler m.kemal'in "garbçılık" düşüncesinden etkilendiği, le bon'cu bir elitizmi inkar etmediği, sosyal darvinizmden ve ludwig bücher'in vulgar materyalizmden ve bilimci felsefeden etkilendiği yönündeki ciddi analizler.
yine m.kemal'in meşhur italyan oryantalist leone caeatani'nin annalidell’islam adlı eserinde islam'a dair öne sürdüğü birçok fikri kabul ettiği anlatlılıyor. hanioğlu bu konuda yaptığı analizlerden sonra m.kemal'in ilahi kaynaklardan arındırılmış, seküler-milliyetçi yönü ağır basan bir "sivil din" ortaya çıkarmak istediğini iddia ediyor. islam'ı reformize etme ve onu bilimsel bir temele oturtma gayesinin fikir babası tabiki abdullah cevdet. bu mantık çerçevesinde m.kemal'e göre bütün insanlığın nihai amacı bilimi ve ilerlemeyi esas alan bir "dünya dininin" islamiyet, hristiyanlık ve budizmin ortadan kalkmasıyla oluşturulması olmalıdır. hanioğlu'na göre m. kemal ve çevresi bilimi "elitlerin dini" yapmayı kısmen başarmış olsa da dinde sözde bilimsel temelli bir reform yapma konusunda başarısız olmuştur.
bunun yanında m.kemal'in radikal bir batı medeniyeti savunucusu olduğu ve tek tip moderniteyi savunduğu; batılı yaşam tarzını benimsemenin daha kapsamlı toplumsal değişimlere neden olacağını düşündüğü anlatılıyor.
