i̇slam filozoflarına göre (yani farabi ibn sina gibi) iki şey arasında seçim yapmak birini diğerine tercih etmek zorunluluğu, yani beraberinde birini zorunlu olarak seçmeyi ve diğerinden mahrum olmayı getirdiğinden allah için de böyle bir zorunluluktan ve bundan doğacak eksiklikten söz edilemeyeceğinden iki şey arasında seçim yapmak, yani bir şeyi irade etmek allah için söz konusu değildir. misal allah evrenin varlığını yokluğuna tercih etmiş değildir. bu mesele kelamcılar ile islam filozoflarının yollarını ayıran en önemli meselelerdendir. aristotelesçi metafizik görüşün de etkisiyle islam filozoflarına göre evren sonradan ortaya çıkmamıştır ezelidir. daha sonra gazzali devreye girer ve 3 konuda filozofları tekfir eder ki bunlardan biri de ezeli evren anlayışını savunmalarıdır. bunun özünde iki şey arasında tanrının seçim yapmasının insani, nakıs bir özellik olacağı dolayısıyla iradenin tanrıya atfedilemeyeceği fikridir. sudur teorisiyleberaber bir bütün oluşturur.(bkz:meşşailik)
