fatih çağından sonra türk fikir ve siyaset hayatına hakim olması ile günümüze dek gelen bir taassup anlayışını başlatmıştır. buanlayış, türlü iç kavgalara ve kan dökülmesine sebep olarak günümüze kadar gelmiştir. din bilginleri arasında ebusuud gibi müsamahalı ve akıllıları bulunduğu gibi, her türlü fikir değerlerinden mahrum ve devleti batıracak fetvalar vermekten çekinmeyen birgili mehmet gibi yobazlar da gelip geçmiştir. on sekizinci asrın sonlarında devletin bütün kuruluşları gibi "medrese" de soysuzlaşmış ve hele "tanzimat"tan sonra din bilgisi öğrenmek isteyenlerin değil, asker kaçaklarının barınağı haline gelmiştir.halbuki daha önce böyle bir taassup yoktu. fatih, i̇slâmiyette resim sanatının haram sayılması geleneğinin tersine resmini yaptırmak için i̇talya'dan ressam getirttiği gibi, fatih'in babası olan i̇kinci murad da bir aralık tahtı bırakıp manisa'ya çekildiği zaman kadınlardan oluşan musiki heyetleri arasında yer almış, o çağın bilginlerinden şükrullah da musiki risaleleri yazmıştır.
