murtaza – dertli sözlük
kara mizahın damarına basan bir orhan kemal romanı. (180 sayfalık orijinal hali hikaye roman arası bir yerde durunca 1. ve 3. bölümleri tekrar yazılıp uzatılmıştır. kitapta fazla tekrar var bu yüzden, ama okuru bunaltan bir şey değil bu. hele orhan kemal'in mizahının yanında eriyip gidiyor.)

inandığı doğrulardan, vazife duygusundan ve disiplinden ödün vermeyen bir bekçinin/babanın düştüğü trajikomik durumları anlatır. mahalle bekçiliğinden fabrika memurluğuna terfi eden murtaza, insanların işgüzarlığını ve sorumsuz davranışlarını görmezden gelmeyip işleme sokunca, yalnız bırakılan arkasından dolap çevirilen dalga geçilen biri olur. murtaza da doğruculuğunu korumak için savaş verirken, giderek ailesine ve çocuklarına karşı anlayıştan uzak bir noktaya sürüklenir.