anlamak – dertli sözlük
müslüm baba ''anlamak çözmeye yetmez, sensiz olmaz'' diyordu gerçi, de...anlamak güzel.hakkaten güzel.ve ma edrake?
insanların en çok inandıkları şeyler, en az anladıklarıdır.(montaigne)asla bir konuda çok emin değil iseniz size her söylenene inanmayın. cihad yapıyoruz diye yapılan kandırmalar, küçük çocuk öldürme ve kaçırma olaylarındaki çocukların kaçırılması, bilmediğiniz bir mekanda kötü insanların eline düşmeniz ve bunun gibi bir çok örnek. size anlatılan ve söylenen şeyleri az anlıyor iseniz ve bu konu hakkında doğru bir bilginiz yok ise kandırılmaya elverişli haldesiniz demektir aman dikkat edin.
bir şeyi 4 yönüyle (evvelini, ahirini, zahirini, batınını) bilmek anlamaya yetmeyeceği gibi, her zaman bir şeyin 4 yönünün de bilindiği bir pozisyonda olmayız.
anlamak, bir süreçtir. bazen bir anda olur, bazen ilk anda, bazen son anda.

misal; tırtıl'dan kelebeği anlamak için ahirine ihtiyacımız var. ancak biz o pozisyonda değiliz. evvelini bilirsek anlarız ama o da görülemez.
işte burada hikmetten söz ediyoruz. hikmetin bir anlamı tecrübe. birikmiş bilgi. allah'ın alıcıları açık insanlara lutfettiği şeyler.

hülasa, anlamak tek başına da olmaz. zaten bu alemde kimse tek başına değil.
zannediyorum bir şeyi anlamak için 4 yönünü birden görmek gerekiyor. yine zannediyorum ki farkında olmasak da bunu fıtrat gereği, bir şekilde, ister istemez yapıyoruz. evvelini, ahirini, zahirini, batınını...
cahit zarifoğlu şiiridir.
her okuyuşta dedesi olanlara imrenirim.

bazen anlıyorum
bazen anlamıyorum
annemi
babamı
ninemi
annem şöyle der
göstererek beni
-cin gibi maşallah
cin ne demek
gibi ne demek
babam diyor ki
bana bakarak
-altını üstüne getirmiş evin
hiç yapabilir miyim
dediklerini
tek başıma
ninemse der bana
-topaç gibi
bir dedem
açık insan
pek de zeki
dilinden bal akar
attaya gidelim der
al sana şeker der
göz kırpar
okşar
sever
birde gıdıklar
dedemi çok anlıyorum...
olayları beyinde değerlendirme yeteneği. hayır ve şerri değerlendirme yeteneğini kazanmamızı sağlayan durum.