eyüp sabri paşa – dertli sözlük
son dönem osmanlı tarihçilerindendir. doğum tarihi hakkında bilgi yoktur. asker kökenli olmasının yanı sıra hicaz'da uzun srüe memuriyet de yapmıştır. yazdığı eserler, genelde arabistan yarımadasının tarihini içeren vesikalardır. deniz harp okulu o zamanki ismiyle mekteb-i fünun'u bahriye'de hocalık da yapmıştır. 1890 yılında vefat etmiştir. dindar bir kimse olduğu söylenir.

birçok eseri vardır. önemli iki eseri şunlardır:

-mir'atül-haremeyn: eser üç cilttir. mekke, medine ve arap yarımadası'nın tarihini anlatır.
-tarih-i vahhabiyyan: vahhabiliğin doğuşu, ingilizleri ilişkileri vs. birçok konuya açıklık getirmiş bir eser.

bunların haricinde siyer ve şemail yazmış ve geçmiş dönemlere ait birkaç eseri tercüme etmiştir.