hılful fudul – dertli sözlük
kureyş kabilelerinden bazılarının biraraya gelerek mekke de zulme uğrayanlara yardım etme, malı gasp edilene malını geri verme konusunda yaptıkları anlaşmadır. peygamber efendimiz (s.a.v) de bu anlaşmada yer almıştır.
erdemliler birliği anlamına gelen, peygamber (s.a.s) de aralarında bulunduğu kureyşliler tarafından yapılan sözleşme.
efendimiz(s.a.v.)'in ''o antlaşmaya şimdi de çağrılsam, yine icabet ederim.'' buyurdukları,
mazlumların sığınağı olmuş cemiyet. aynı cemiyete insanların yok yere katledildiği, eziyet gördüğü, fok balıklarının başlarına vurula vurula postu için öldürüldüğü zamanımızda da ihtiyaç var.
bu anlaşmanın yemini siret ansiklopedisinde şöyle aktarılmış:
allah'a yemin ederiz ki,zulme uğrayanın yanında,zalim olanın karşısında yer alacağız.mazlumun hakkını alma konusunda hepimiz birlik ve beraberlik içinde olacağız.bu birlik ve beraberlik,denizin bir kılı aşındırıp yok etmesine,hira ve sabir dağlarının yeryüzünde yok olmasına kadar devam edecek;herkes verdiği söze,yaptığı yemine sadık kalacak.
toplumun eski zorbalarından olan; ama daha sonra tövbe edip durumunu düzelten abdullah bin cûdan'ın evinde toplanan, her kim olursa olsun zalimin karşısında ve mazlumun yanında bulunmayı şiar edinen topluluğun adıdır.

hz.muhammed(sav.) ve hz.ebubekir'de bu topluluğun iki üyesidirler.
peygamberimizin yıllar sonra medine'de:
(i: “ben abdullah b. cud’ân’ın evinde öyle bir anlaşmaya dahil oldum ki, onu en güzel kızıl develere dahi değişmem. i̇slam çağında dahi böyle bir anlaşmaya çağrılsam tereddüt etmeden kabul ederim” )sözüne mazhar olmuş topluluktur.

(bkz:erdemliler birliği)
mazluma yan çıkmak ne kadar kıymetli. maşaallah mukaddem ehadis okunsun diye başlığı sola taşımak için yazdım. adet üzere tanım gireyim: işte bu insan evladları, ormandaki niyazdar ağaçlar gibi rahmeti celb etmişler, o devri asrı saadet etmeye bir vesile olmuşlar.