niyazi mısri – dertli sözlük
emine ışınsu'nun roman şeklinde yazdığı biyografisiyle tanış olduğumuz derviş.(*)
hamr-u ruy-i yâr ile sekran olan anlar bizi...
aslen malatyalı olup mısırda eğitim aldığı için mısri denmiştir. elmalıya gidip orada şeyhi ümmi sinanla kavuşmuş ve tasavvufi yönden yetişmiştir. şeyhinden hilafetini aldıktan sonra ünü saraya ulaşır. niyazi mısri ve müritleri bir sefere katılmak ister fakat sultan 2. ahmed durdurmak ister. fermanı dinlemeyen mısri dönüşünde haksız yere limni adasına sürgün edilir. giderken çok incinmiş, bunun üzerine: "osmanlının inkirazı (çöküşü) için dördüncü kat semaya bir kazık çaktım. bu kazığı benden başkası çıkaramaz." demiştir bir süre sonra da vefat etmiştir.
bundan 160 yıl sonra sultan abdülmecid han kırım savaşına girme konusunda kararsız kalınca yahya efendiyi kuşadalı ibrahim hakkı hz. ne dua ve görüş alması için gönderir. ibrahim hakkı hz. niyazi mısri haksız yere sürgün edildi, gönlü alına deyip bedduasını iletir.
sultan abdülmecid han niyazi mısrinin divanından rastgele bir bölüm açar karşısına:

oldum i̇smail gibi teslim hakk etti hemîn
i̇ki yüz bin dahî yetmiş beşte bir kurbân bana

anladım zebh-i azime bir işârettir bu koç
hem beşârettir gele yahya ile mihmân bana

beyitleri çıkar ve bunun üzerine savaşa girmeye karar verir. savaştan galip çıkınca niyazi mısrinin kabrine en kıymetli koçunu kurban eder.
fakat iş işten geçmiştir. 62 yıl sonra osmanlıyı çökerten antlaşma 1918 de limni adasında, niyazi mısrinin kabrine bakan mondros limanında imzalanmıştır.
âşinâ-yı aşk olandan âh u zâr eksik değilkeşti-i bahre demâdem rûzigâr eksik değilmısralarının ve nicelerinin sahibidir.