emri bil maruf nehyi anil münker – dertli sözlük
islam toplumlarının sosyolojik dönüşüm kuramı. evvela dinimizi çok iyi tanıyacağız. islami ilimleri iyi bileceğiz. mümkünse nefis tezkiyesi ve kalp tasfiyesi ile önce kendimize bir çeki düzen vereceğiz. böylece bize eşyanın hakikati ve hikmetin kapıları açılacaktır. öğrendiklerimizi tatbik etme gayretinde olacağız ki yeni şeyleri bilakis allah bize öğretsin.emr-i bil maruf neyh-i anil münker yapmak için ve bir toplumu dönüştürmek için öncelikle, marufun maruf olmasındaki hikmeti ve münkerin münker olmasındaki hikmeti kavrayacağız ve kavratacağız. kavratabilmek için insan ilişkilerinde rasulullah (sav)'in metodlarını kullanacağız. şayet insanlara bu hikmetleri anlatabilirsek insanlar öncelikle zihinlerinde yaşayacakları dönüşümlerle hayatlarında meydana getireceklerin değişiklerin ön hazırlığını yapacaklar. zihinleri kötü fikriyattan temizlenmiş bir neslin zihni yine bu hikmetlerle doldurulursa, ahlakın ilk temeli atılmış olacaktır. sonra bu emir ve nehiyleri hayatlarımızda uygulamaya çalışacağız. sonra ahlakın diğer diğer temelleri hayatımızda vücut bulacak. ahlakın dört temeli yani, hikmet, adalet, şecaat ve iffet tamamlandığı zaman toplumsal bir ahlak ortaya çıkacak ve toplumsal dönüşüm tamamlanmış olacaktır.