hedonizm – dertli sözlük
hazcılık. haz ve mutluluk farklı şeylerdir. bahsedilen felsefi görüş "insan haz için yaşamalıdır." der.
haz, nefsin doyumudur. ruhun doyumu mutluluğu oluşturur. yani birey, bir şeyden haz alabilir. ama haz aldığı halde mutlu olmayabilir. maddi anlamda mutluluk, mevcut durumdan memnun olma halidir. haz ise isteğin doruk noktaya ulaşması sonucu, nefse istediği şeyin verilmesiyle nefsin duyduğu sevinç halidir.
iki halin farkıyla ilgili bir örnek verelim:
nefs çokça para ister. eline para geçtiği zaman onu türlü şekillerde, pis şekilde değerlendirmek ister. siz istediğini verdikçe o azgınca bir sevinç hali yaşar. işte haz denilen şey bu azgınlık halidir.
mutluluk durumdan memnun olmak demektir. halinden memnun olanlar mutlu insanlardır. şükreden ve teşekkür edenler mutluluğa erişir.
manevi hazza gelirsek, hazza ulaşmak esas olan değildir. allah'a vasıl olmak, onun emrettiği gibi yaşamak esas olandır. sevgi, aşk mertebesinde olduğu zaman, mutluluk hasıl olur. manevi mutluluk olması gerekendir. manevi mutluluğa ihlas ve takva ile ulaşılır.
manevi haz olarak bahsedildiği zaman çok farklı manalar çıkabilir. diyelim ki manevi manada haz almak için bugün birçok metod mevcut. örneğin yoga. durup konsantrasyon sağlandığı zaman haz elde edilir. ama müminin amacı haz değildir. ihlas ve takva ile mutluluğa ulaşmaktır.
adı geçen hedonizm hazcılıktır. yani "insanlar hazları için yaşar." der. mutluluk hedonizmin ilgi alanı değildir.
hedonizm, antik yunan dilinde haz ve zevk anlamına gelen “hedone” kelimesinden türetilmiştir. psikolojik hedonizm, insanı motive eden duyguların sadece haz ve acı olduğunu iddia eder. etik (ahlaki) hedonizm ise zevk ve mutluluğu, maksimize etmenin temel ahlaki sorumluluk olduğunu savunur. bu felsefi öğreti plato, aristo, epikür, thomas aquinas, john stuart mill, jeremy bentham ve nietzsche gibi düşünürler tarafından tartışılmıştır