sigmund freud – dertli sözlük
freud, insanın temelde cinsellik ve saldırganlık eğilimlerine sahip olduğunu belirtir. ilginçtir, freud'dan yaklaşık 800 sene evvel imam gazali(r.a) freud'un insan kişiliğine ilişkin görüşlerine benzer açıklamalar getirmiştir. imam gazali, insan kişiliğine ilişkin olarak kişiliğin dört unsurdan meydana geldiğini söyler; gazap (saldırganlık), şehvet (cinsellik), şeytaniyet (kötülük) ve rabbaniyet (iyilik). bunlar her insanda farklı derecelerde bulunur ve bu dört unsur bir çekişme içerisindedir der gazali. freud da kendi kuramında id, ego ve süperego'nun çatışma halinde olduğunu söyler. gazali'ye göre gazap ve şehvet akıl ile kontrol altına alınabilir. eğer akıl bunları kontrol edemezse insanın hayvandan farkı kalmaz. çünkü gazap ve şehvet hayvanlarda da mevcuttur. freud ise aklın yerine egoyu koyar. ego, id ve süperego arasında dengeleme yapar. görüldüğü gibi imam gazali ve sigmund freud'un kişilik açıklamaları birbirine benzer. fakat modern psikoloji kitaplarında imam gazali'nin adı dahi geçmez.