cebriye

anlaşılması için zıttınında bilinmesi gerekir.
(bkz:kaderiyye)

insanı allah'ın koyduğu kaderin elinde bir oyuncak olduğu inancıdır. "yapılan her şey kader sebebiyledir ve insanın yaptıklarıyla ilgili olarak hiçbir tasarrufu yoktur" derler.
ortaya koyduğu düşünceye bakıldığında hiç dikkate alınmaması gereken bir düşünce akımı olması gerekirken, günümüzde toplumumuzun zihinsel kodlarına yerleşmiş bir akımdır maalesef.
buna göre ortaya çıkan her olayda suçlu kaderdir -dolayısıyla allah'tır; ama bu kısmı görmezler-.
islam'a aykırı bu düşünceleri sebebiyle sapkın bir düşünce akımıdır. -ehl-i sünnet'e değil islama! ehl-i sünnet bir din değildir, birileri dinleştirdiyse de peygamberimize indirilen din değildir nitekim. -

cüzi irade yani kaza ve kader sınırları dahilinde kulun özgür iradesini inkar eden ve her fiilin allah tarafından gerçekleştirildiğini iddia eden ve bu görüşleriyle sapıklığa düşen mezheptir. bir diğer görüşleri allah'ın zati sıfatlarını reddederler. allah'ın ilminin ezeli olduğunu reddederler. allah'ın kelam sıfatının kadim olmadığını bu nedenle kuranın mahluk olduğunu iddia ederler.