nükte: manevi gaflet hali maddi nevm gibidir. birisi o anda sana rüyadasın dese de inanması güç olduğundan uyanması da müşküldür. bu gafilin bu halini bilen beyancı, gafletten uyandırmadan inandırmak isterse red cevabı görecektir. öyleyse önce gafili uyandırmak daha sonra nasihat etmek gerektir. naim-i manevi(gafil) olan bu adamın uyanması, rüyanın hezeyanlarını ıspat ile olabilir, borçluya borcunu ıspat etmeden borcunu talep etmek iftira gibi tesir yapar.binaenaleyh, tebliğ etmezden evvel tebliğ edilenin manevi vaziyetine teemmül ile dikkat et, yoksa söylediklerin ya kıymet ifade etmez, ya tesir etmez, ya red edilir veya müstemi'nin aklını teşviş eder karıştırır bütün bütün zarar olur.işte tebliğ çok noktaları nazara almakla çözülecek bir hakim veya hakem işi gibidir.
