insanların sanal ortamlarda kendilerini ifşa etme merakı – dertli sözlük
psikolojide bir varsayım vardır:
bir daha görmeyeceğiniz, karşılaşmayacağınız insanlara -hele bu insanlar psikolojiden az buçuk anlayan insanlarsa- rahatlıkla, içsel bir dürtüyle içinizde olan biteni dökme gereksinimi duyarsınız. mesela otobüs yolculuklarında... yanınızda oturan ve bir daha karşılaşma imkã¢nı olmayan insanlara anlatır durursunuz... bi noktaya kadar anlaşılır bir durumdur. lakin benim temas etmek istediğim nokta internetin icad olmasıyla o tanımadığınız ama içinizi döktüğünüz insanlara yüklenilen görevin sanal alemlere aktarılması durumu.
allah aşkına bilgi paylaşım platformları dışında uğraştığımız alanlara bakıyorum da... yok twitter, yok formspring... insanlar dakika dakika ne yaşadıklarını yazıyor... birbirini normal, güncel, gerçek hayatta tanıyanlar nedense (!) saçma sapan soruları sanalda sorma ihtiyacı hissediyor... hakikaten psikolojik tahlillik durum... (*)
bunları yazan çok mu faydalı uğraşlarla uğraşıyor ? yoo, o da içini döküyor... (*)
reel hayatta yalnız olan insanların, ya da bilinçli kendilerini yalnızlığa iten insanların merakı. aslında meraktan öte, bir onaylanma ihtiyacı, ilgi görme beklentisi. manen ve madden yalnızlık insanı olur olmaz durumlara itebilir.
enaniyet damarından tuttular. en kuvvetli damar. facebook twitter başta, böyle profil sitelerinde, sana ait bir dünya anahtarıyla mevhum bir rububiyet çizip, herkese olmak istediği yeri bahşediyor gibi bir tavır içinde, buna mübtela ene de yapışıyor hemen sarılıyor. bir adama desen ki: "çarşının ortasına asar mısın bu özel resmini" asmam der. halbuki çarşıda kaç bin kişi var. internette kaç milyon kişi o resme ulaşabilir. heyhat mugalataya bak.
i̇nsanların en mahremlerini bile umarsızca paylaşmalarına neden olan merak. genelde sözlenenler yüzüklü fotoğraflarını, nişanlananlar nişan fotoğraflarını, evlenenler de çorap çekmecelerinin fotoğrafına kadar paylaşırlar.
i̇nstagramda bir çift vardı, beraber fotoğraflarını paylaşırlar, birbirlerinin fotoğraflarına bir sürü güzel söz yazarlardı. e haliyle kız whatsapp gruplarının "biz ne zaman evlencez yaa" temalı muhabbetlerine sık sık meze oldular. adam askere gitti, kız altı ay adamı bekledi, tabi bu sırada sevgi pıtırcığı fotoğraflarını paylaşmaya devam etti. sonra adam askerden döndü, kızı istemeye gittiler, tuzlu kahvesini içti ve sözlerdiler. (adamın söz yüzüğündeki taşın üzerinde kızın adı yazıyordu.) tabi biz bütün bu gelişmeleri instagramdan takip ediyoruz. neyse sonra bugün fark ettim ki kız bütün beraber fotoğraflarını kaldırmış, üzücüklü fotoğraflar paylaşmış falan yanı ayrılmışlar. şimdi bu kız, bu adam ileride başka insanlarla evlenecekler.... bi düşünsene sözlük yedi kat yabancı insanlar bile aralarında olan herşeyi bilirken hemde.
meraktan öte iş oldu artık günümüzde. i̇şi olmayanların işi. garip birşey. ben anlamakta zorlanıyorum. paylaşılan birkaç kişisel bilgi yüzünden istenilmeyen onlarca durumla karşılaşılabilir. peki bu insanları nasıl ikaz edelim? koyma, yapma denilmiyor, deliriyorlar. en iyisi onları takip etmemek, beğenmemek yani bir nevi görmezden gelmek. tabi bunu biraz topluca yapmak lazım. entryi giren yazar gibi tek başınıza yaparsanız çeşitli ters tavırlar görebiliyorsunuz. şöyleki bu paylaşımları yapan yakından tanıdığız kişi sırf bu yüzden - ismi neydi- diye etraftakilere -size değil yani :) - soruyor. arkadaş doksan dokuz kişi beğenmiş her türlü halini ben beğensem ne olur beğenmesem ne olur? ama yok, arkadaş ona kadar bakıyor, hesaplıyor... düğünde kim altın kim para taktı mevzuuna dönmüş sanki. garip ya baya garip. hızlı hızlı giden webci bak profil resmime acı acı bu hesapta bir garip var... :)