fuzuli – dertli sözlük
etnik kökeni tartışmaya açık şair. bi' ara selim temo kürtçe şiirlerini yayımlamıştı. farisi diyen var, azeri diyen var, arap diyen var, kürt diyen var... fuzuli gibi bir şairin etnik kökeni önemli de değil ya... laf olsun işte.
kerkük'te doğmuş bir türkmen olarak şiirlerini türkçe yazmasıyla ayrıcalıklı bir değere sahip olan şair.
yaşadığı çağda saraydaki sultanlar ve saraya yaranma çabasındaki aydınlar arapça-farsça yazarken öz dili türkçe ile nefis şiirler ortaya çıkarmıştır.
bugün azerbaycan'da bir yer adı olarak adı yaşatılırken, aynı zamanda heykelleri dikilmiştir. türkiye dışında ırak türkmenistanı ve orta asya türk bölgelerinde sevilen ve sayılan ortak bir değerdir.
* * *
o gül endam bir al şal'e bürünsün yürüsün
ucu gönlüm gibi ardımca sürünsün yürüsün.
öyle ser-mestim ki idrâk etmezem dünyâ nedir men kimem sâkî olan kimdir mey ü sahbâ nedir gerçi cânândan dil-i şeydâ için kâm isterem sorsa cânân bilmezem kâm-ı dil-i şeydâ nedir vasldan çün âşık-ı müstâğni eyler bir visâl âşıka ma'şûkdan her dem bu istiğnâ nedir hikmet-i dünyâ vü mâfihâbilen ârif değil ârif oldur bilmeye dünyâ vü mâfihâ nedir âh u feryâdın fuzûlî incidübdür âlemi ger belâ-yı ışk ile hoşnûd isen gavgâ nedir
her insanın mahlasıdır fuzuli.kimi faziletli görür sana fuzuli der, kimi boş adam görür fuzuli der.
-- iktibas --gerçi ey dil yâr içün yüz verdi yüz mihnet sanazerrece kat'-ı mahabbet etmedün rahmet sanaişk ehlin âteş-i hicrâna eylersen kebâbdöne döne imtihân etdün budur âdet sanasaklama nakd-i gam-ı ışkını ey cân zâhir etkim verem habs-i bedenden çıkmağa ruhsat sanaçâre-i bihbûdumu sordum mu'âlicden dediderd derd-i ışk ise mümkin degül sıhhat sanadutaram yarın kıyâmetde habîbüm dâmenünmest isen gaflet şarâbından bu gün möhlet sanai̇ncidür nâlem seni veh n'ola ger bir tîğ ileçeşm-i cellâdun ede ihsân mana minnet sanasende dün gördüm fuzûlî meyl-i mihrâb-ı namâzterk-i ışk etmek mi istersen nedür niyyet sana-- iktibas --
ne yanar kimse bana âteş-i dîlden özgene açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrıbeytiyle yalnızlığın en güzel tariflerinden birini yapmıştır.
kitaplarından sadece yapı kredi yayınları'nın bastığı leyla ile mecnun ve akçağ yayınları'nın şiirlerini tek bir kitapta topladığı fuzulî divânı günümüze ulaşabilmiş, ancak bu iki kitapta ilgisizlikten dolayı bir kaç basım sonrası rafa kaldırılmıştır.