rubai – dertli sözlük
divan edebiyatı nazım biçimidir

türk edebiyatında mevlana’nın farsça yazdığı felsefi rubailer bu türün hızla yayılmasına neden oldu.kara fazlã®, fuzã»lã® 16. yüzyılda bu türün en usta örneklerini verdiler.divan edebiyatı'nda 17. yüzyıl rubainin altın çağı oldu. azmizade haleti, yazdığı bin kadar rubai ile "en büyük osmanlı rubai şairi" olarak tanındı.cumhuriyet döneminin en büyük rubai ustası ise yahya kemal beyatlı’dır. arif nihat asya ise rubailerini "rubaiyyat-ı arif " adlı eserinde yer almıştır.

mevlana'dan bir rubai;

gamınla gözüm gitti,devan faydasız
harab olduysa gönül,vefan faydasız
canınla canım gitti,bu ten faydasız
bu can canana gitti,dönüş faydasız
vallahi bu aşkta biz,
aşkla yetinmez olduk
geçsin artık şu hazan,
gelen bahar başkadır
aklımda olan başka,karar başkadır
hiç birşeye benzemez,"o" yar başkadır.
rubainin özellikleri:

1. kafiye düzeni aaxa ya da aaaa biçimindedir.

2. rübailerde aşk, şarap, dünyanın türlü nimetlerinden yararlanma, hayatın anlamı ve hayat felsefesi,tasavvuf ve ölüm gibi konular işlenir.

3. rübai diğer nazım şekillerinden farklı olarak özel bir ölçüyle yazılır. 24 kalıbı vardır.

4. rübaide ilk iki dize fikrin hazırlayıcısıdır. asıl söylenmek istenen düşünce 3. veya 4. dizede ortaya çıkar.

5. genelde mahlassız şiirlerdir.

6. rübai edebiyatımıza iran edebiyatından geçmiştir.

7. rübai’nin en büyük şairi iranlı ömer hayyam(xıı yy)’dır.türk edebiyatının en usta şairleri kara fazlã®,azmizade haleti, nabi ve son dönemde de yahya kemal’dir.