tam manasıyla adaleti tesis edebilen bir islam ülkesi olmadığı ve tüm müslüman ülkeler o ülkenin adaletine sahip çıkmadığı sürece devam edecektir. bu durumun sebebi ne sanayi devrimidir ne kapitalizmdir ne de genelde bizlerin kastettiği gibi milletin uyumasıdır. evet, asıl sorun adalettir. osmanlı, yüzyıllarca sadece hoşgörü ile ( popüler tarih yazıcıların dediği gibi) hükümettiği için ayakta kalmamıştır. osmanlı en başta adil olmayı başarabildiği için onlarca millet onun çatısı altında yaşamıştır. tamam, sadece adalet belki yeterli değildir ama en azından olumlu yönde adımlar atılabilmesine zemin hazırlar. bugün bakın, hangi müslüman ülkenin adalet sisteminin güvenilir olduğunu söyleyebiliriz. kızsak ve beğenmesekde biz gidip ab nin üst mahkemesinin aldığı kararlara uymuyormuyuz. belki onların adalet sistemi de çok iyi değil ama bizden bir çok insan gidip onlara başvurduğuna göre haklarını da teslim etmeliyiz. sanayi devrimini başlatan ingiltere'nin nasıl aşama aşama saygı duyulan bir adalet sistemi getirdiğini iyi okumalıyız. bu açıdan baktığımızda açık söylemek lazım; bölünmüşlük, fakirlik ve benzeri sorunlar kader olmaktan çok tercihdir. eğer siz adil bir sistem tesis etmeyi başarabilirseniz belki çok zengin olmazsınız ama emin olun yok olup gitmezsiniz de. bunun örneği dünya tarihinde ve kendi tarihimizde bolca mevcut.
bu gavurların işlerine akıl sır erdiremedik. malayani işlerle iştigal ederek muasır medeniyetler seviyesine yükselemedik.bazı vakit meylettiysekte her tarafımız gavur sarmaşıkları ile örülmüştü, biçare kaldık.bizi sırtımızdan vuran vatan evlatları da çıktı. nihayetinde kanlarımızla suladığımız topraklarımıza tabiri mazur görün tükürdük. bunun neticeside yerli! zannettiimiz insanlar toprağımızdan kıyafetimize saatimizden lisanımıza kadar neyimiz var ise peşkeş çekti. bu nokta ise esfele safilindir. herşey tekamül eder. ya kemalden zevale ya zevalden kemale. herneyse islam alemine zehir 200-300 yıl evvel girdi . zulüm 100 yıl evvel başladı.çok kan kaybettik. ve bizi çok böldüler, öyle olduki biz dahi kendimizi böldük.. sen aslanı öldürdün önünde kaba et kaldı.şimdi böl istediğin kadar aslan bişey yapabilir mi ? el hasılı kelam ümmetin vahdetini isteyen kişi evvela nefsinde kendinde sonra ailesinde etrafında sonra cemiyette vahdet bulacak , vahdet olacak.bilahire ümmetin vahdetini istemeye hak bulacak.''nasılsanız öyle idare olunursunuz'' unutmadan şunu da söylemek icap eder.aşığı olduğumuz batı bölünemez değildir. karamsarlığa kapılmayalım avrupa'da da amerika'da da ayrılıkçı hareketler vardır. allah bizlere i̇ttihat nasip eylesin. amin.
