kaynağı doğrudan kur'an olan bir tasnifdir.
kur'an'da nefsi tanımlayan ayetler birçok alim tarafından tefsir edilmiş, ve ayetler üzerinden böyle bir tanımlama yapılmış.
şundan ki; nefsini bilen rabbini bilir. nefsi bilmek ve onu ehlileştirmekle mükellefiz.
kalpler hasta. deva, hastalığın cinsine göredir.
(bkz:kalbin hastalıkları)
uzun tafsilat için ilgili kitapları okumakta fayda var, (konu sadece tasavvuf alimlerinde incelenmiş değil. tasavvufi kaynaklara karşı önyargısı yahut mesafeli duruşu olanlar da (ki asla yadırgamıyorum) farklı tefsirlerden konuyu araştırabilirler)
ben sadece ayetleri yazayım.
1- nefsi emmare, yani emreden nefs.
ayet: ''muhakkak ki nefs, kötülüğü şiddetle emreder.'' (yusuf suresi, 53)
yine başka ayetlerde de rabbimiz nefsin bu emredici özelliğinden nasıl korunacağımızı da bizlere anlatıyor. bunun için ilgili tefsirleri okumak gerek. (son iki cümle aşağıda sıralanmış bütün maddeler için de geçerlidir)
2- nefsi levvame, yani pişmankar, kendini kınayan nefs
ayet: ''levvâme (pişmankâr) nefse kasem ederim...'' (kıyamet suresi 2)
3- nefs-i mülheme; ilhamla nasiplenen, ilhama mazhar olan nefs.
ayet: ''nefse ve onu yaratılış maksadına uygun olarak şekillendirip, ona fücûr ve takvâsını ilhâm edene andolsun!'' (eş-şems, 7-8)
4- nefs-i mutmainne: tatmin olmuş, itminana ermiş nefs.
5- nefs-i radiye; rabbinden razı nefs
6- nefs-i merdiye: cenab-ı hakkın razı olduğu nefs.
son üç madde için de farklı ayetler olmakla birlikte, fecr suresi 27. ve 28. ayetler de her üç kavram da var:
''ey itminana(*) ermiş (huzur bulmuş, tatmin olmuş) nefs. sen o'ndan razı,(*) o da senden razı olarak(*) rabbine dön. (fecr suresi, 27. 28. ayetler)
kur'an'da nefsi tanımlayan ayetler birçok alim tarafından tefsir edilmiş, ve ayetler üzerinden böyle bir tanımlama yapılmış.
şundan ki; nefsini bilen rabbini bilir. nefsi bilmek ve onu ehlileştirmekle mükellefiz.
kalpler hasta. deva, hastalığın cinsine göredir.
(bkz:kalbin hastalıkları)
uzun tafsilat için ilgili kitapları okumakta fayda var, (konu sadece tasavvuf alimlerinde incelenmiş değil. tasavvufi kaynaklara karşı önyargısı yahut mesafeli duruşu olanlar da (ki asla yadırgamıyorum) farklı tefsirlerden konuyu araştırabilirler)
ben sadece ayetleri yazayım.
1- nefsi emmare, yani emreden nefs.
ayet: ''muhakkak ki nefs, kötülüğü şiddetle emreder.'' (yusuf suresi, 53)
yine başka ayetlerde de rabbimiz nefsin bu emredici özelliğinden nasıl korunacağımızı da bizlere anlatıyor. bunun için ilgili tefsirleri okumak gerek. (son iki cümle aşağıda sıralanmış bütün maddeler için de geçerlidir)
2- nefsi levvame, yani pişmankar, kendini kınayan nefs
ayet: ''levvâme (pişmankâr) nefse kasem ederim...'' (kıyamet suresi 2)
3- nefs-i mülheme; ilhamla nasiplenen, ilhama mazhar olan nefs.
ayet: ''nefse ve onu yaratılış maksadına uygun olarak şekillendirip, ona fücûr ve takvâsını ilhâm edene andolsun!'' (eş-şems, 7-8)
4- nefs-i mutmainne: tatmin olmuş, itminana ermiş nefs.
5- nefs-i radiye; rabbinden razı nefs
6- nefs-i merdiye: cenab-ı hakkın razı olduğu nefs.
son üç madde için de farklı ayetler olmakla birlikte, fecr suresi 27. ve 28. ayetler de her üç kavram da var:
''ey itminana(*) ermiş (huzur bulmuş, tatmin olmuş) nefs. sen o'ndan razı,(*) o da senden razı olarak(*) rabbine dön. (fecr suresi, 27. 28. ayetler)
