nefsin mertebeleri – dertli sözlük
nefs bu mertebeler gibi illa tedrici olarak tezkiye olmaz elbette. zaten bu maddelere kitaplarında yer veren alimlerin hiçbiri "bunları sırasıyla geçiyoruz", demiyorlar.

kur'an bir takım tanımlar yapmış.
tefsir alimleri bunları temel maddeler halinde sıralamışlar.
adına ne derseniz deyin, mertebe, tasnif, grup.
temelde 6 kavram var. bunları yanyana altalta yazın. herhangi birini çağırın en iyi derecesi hangisidir diye sorun. bu sırayla yazacaktır o da. çok basit bir sıralama çünkü.
kötülüğü emreden nefs ile mutmain olmuş nefs aynı sayılır mı hiç?

budistler nefs tezkiyesi yapmazlar, nefslerini öldürürler. onların yaptıkları ile bu mertebelerin ve nefsi ehlileştirmenin çok benzerliği yok.
nefs tezkiyesi allah'ın emridir. müslüman olmanın gereğidir.
kalbin hastalıklarını ve nefsin mertebelerini bilmek de bu tezkiye için zaruridir.

esas kaynak kuran olduktan sonra insan istediği metodoloji ile nefis terbiyesini gerçekleştirebilir.
ister cemaat, ister tarikat, ister bir başına. farketmez. yeter ki kaynak kur'an olsun.
yahut bu konuda kendisinden daha tecrübeli ve bilgili birine danışabilir.
bunlar kaynak şaşmadıkça meşru.
ve hatta lazım.