nur cemaati – dertli sözlük
kendini bediüzzaman'a atfedenlerin dışında gerçekten bediüzzaman'ın talebelerinin kurduğu cemaatlerdir. nur cemaati diye bahsedilen cemaatler de bu cemaatlerdir. bu haliyle bakınca henüz nur cemaati kendisi tanımlayamamakta aslında. kendine sınır çizememektedir. aslında fetö gibi yapıların da oluşmasının temel sebebi budur. sınır çizememek. biz yine de bediüzzaman'ın talebelerinin kurduğu cemaatleri kastederek konuşuyoruz.

esas mesele şudur ki; meşrutiyet ne osmanlı'ya deva olmuştur, ne de osmanlı halkını birlik içerisinde tutabilmiştir. ingilizlerden özenti meşrutiyeti, osmanlı halkına islami bir nizammış gibi anlatmak başkadır, 4 halifenin bir kısmının şura ile meşveret ile başa geçmesi başka bir şeydir. zaten tarihi olaylara baktığımız zaman da zat-ı muhterem aslında meşrutiyet iddiasından da pişmanlık duymuş gibi görünmektedir. demokrat parti döneminde de 2. said döneminin dışına çıkmış ve eski said dönemine dönüş yapmıştır. 2. said dönemindeki pişmanlık hissiyatından vazgeçmiş görünmektedir. risalelerinde de bundan bahseder. eski said dönemine döndüğünü söyler. mevzu şudur ki; said-i nursi'yi takip edenlerin ve talebelerinin kemalizm eleştirilerindeki tutarsızlık. kemalizmin temelleri, daha önce de belirttiğim gibi 1908 ve hemen öncesinde atıldı. bunun altyapısı elbette olmuştur. namık kemaller, ali suaviler, bu temeli attı. misalen ali suavi'nin türkçe ibadeti savunan fetvaları, kemalizmin türkçe ezan için referansı olmuştur. işte size bir nurcuların çok değer verdiği osmanlı alimlerinden birisi. tabi değerli alimler vardı. ama sarıklıların çoğunluğu osmanlı'nın yıkılmasında başat olmuşlardır.

bir diğer nokta; kemalist rejim sadece bediüzzaman ile uğraşmadı. konyalı muhammed zeyneabidin efendi bunlardan birisi. kendisi konyalı, hadimi tarikatının postnişini osmanlı mebuslarından. konya'da birçok medresenin kurucu müderrisi, birçok medresede de aktif olarak ders vermiş. konya'da başlayan bir isyanı organize ettiği ile ilgili bir takım şayialar üzerine hakkında tevkifat başlatılmış, bunun üzerine medine'ye hicret etmiştir. 150likler arasına alınarak yurda girişi engellenmiş ve yurtdışında vefat etmiştir. bir diğer isim, iskilipli atıf hoca. bir başka isim konyalı saçlı hoca. konya'da sırçalı medresede müderris. cumhuriyetten sonra öğretmenlik yapmış hakkında bilinmeyen nedenden dolayı tevkifat başlatılmış ve yurtdışına çıkmıştır. medine'ye hicret etmiştir. mustafa sabri efendi bir başka isim. zahid-ül kevseri bir diğer isim. böyle daha çok sayılabilir. bediüzzaman'ın bunlardan tek farkı burada kalmayı seçmesi. zira kalmayı seçen başka alimlerde vardı. bildiklerimiz var, bilmediklerimiz var. yani kemalizmin işi gücü yokmuş sadece bediüzzaman'in peşinden koşturmuş gibi anlatmak hakikati perdelemektir. evet, siyasete bu kadar müdahil olan bir isim olduğu için kendisinin adını sıkça duymak mümkün oldu. bir de adını bile duymadıklarını var. burada kemalizmin haklılık ya da haksızlık mevzusuna girmeyeceğim. abdülhamit'e baş kaldıran sarıklıların yaşadığı bu talihsiz olaylar belki de sarıklılara ilahi bir ihtar ya da ceza idi bilemiyoruz.

ittihatçılara başlangıç itibariyle muhalefet ederken, sonra ittihatçılarla yakın olmak da ayrı bir çelişkidir. yakınlık derecesi neredeyse, teşkilat-ı mahsusuya çalışmak noktasına gitmiş. burası da ayrı bir çelişki.

bir diğer mesele; abdülhamit ittihad-ı islam adı altında çevrilen oyunu görmüş, buna karşı müslümanların birliğini savunmuştur. buradaki hikmeti anlayamayan sarıklıların kendi kişisel husumetleri de devreye girince abdülhamit'e baş kaldırıları mevcut. tabi ki bazıları başka niyetlerle de abdülhamit düşmanı. abdülhamit han'ın islamcılık adı altında çevrilen fitneleri ve afgani-abduh-ittihatçılar troykasının islam'a vermek istediği zararı da bertaraf etme gayreti görülmektedir. bediüzzaman'a baktığımız zaman ise afgani'ye hocam diyecek kadar bağlı. afgani'ye olan hayranlığı aslında afgani'nin ifsat çalışmalarını görmesini engellemiştir. bu haliyle yine said nursi'nin kendi belirttiği gibi gençlik heyecanı said-i nursi'nin birçok hatalar işlemesine neden olmuştur. abdülhamit tartışılmaz bir padişah değildir. elbette hataları olmuştur. ama abdülhamit han'ı yıkacak bir yapılanmanın içine dahil olmayı gerektirecek kadar ileri giden şey sadece kişisel husumetle izah edilebilir. medrestüzzehra'nın açtırılmaması. başka da bir şey değil aslında.

edit: konyalı muhammed zeynelabidin efendi. isim düzeltildi.