sigmund freud'un psikolojiye getirdiği kavramdır. haz ilkesine göre çalışır. dini terminolojideki "nefis"le benzerlik gösterse de asla aynı şey değildir. zira id, rab-kul ilişkisine göre hareket etmez. böyle bir ilişkiyi kabul de etmez. kişiliğin ilkel yanıdır. oysa nefis insanı esfel-i safilinden, eşref-i mahkukata yükseltecek potansiyele sahiptir.