dönence – dertli sözlük
kuzey ve güney yarım kürede güneş ışınlarının dik açıyla düştüğü en son sınır olan 23 derece 27 dakika enlemlerinin adı.

kuzey yarım kürede yengeç dönencesi, güney yarım kürede ise oğlak dönencesi ismi verilir.
yengeç dönencesine güneş ışınları 21 haziranda dik olarak düşer. oğlak dönencesine de güneş ışınları 21 aralıkta dik olarak gelir.
eğer 23 derece 27 dakikalık bu hassas eğim olmasaydı; güneş ışınları hep aynı açıdan geleceğinden ekvator çok ısınacak, kutup bölgesi hep karanlıkta kalacaktı. bu durumda ekvator hep çok sıcak ve çok aydınlık, kutuplar ise hep çok soğuk ve karanlık olacaktı. her iki durumda da tür çeşitliliği olmayacak, kutuplarda yaşayan hayvan ve bitkiler soğuk nedeniyle çoğalamayacaktı. çünkü oldukça çetin geçen ve sürekli karanlık olan kış soğuklarına hiçbir yavru hayvan dayanamayacaktı. kısacası dünya bugünkü görünümünden çok farklı olacağı için, belki de canlılık hiç olmayacaktı.
(*) barış manço'dan dinlediğimiz güzel bir şarkı.

dün çoktan döndü buralarda
ve ben simsiyah bir gecenin koynunda yapayalnız bekliyorum
duyuyorum, görüyorum bir gün gelecek dönence biliyorum

simsiyah gecenin koynundayım yapayalnız
uzaklarda bir yerlerde güneşler doğuyor
görüyorum dönence
kupkuru bir ağacın dalıyım yapayalnız
uzaklarda bir yerlerde bir şeyler kök salıyor
biliyorum dönence
çatlamış dudağımda ne bir ses ne bir nefes
uzaklarda bir yerlerde türküler söyleniyor
duyuyorum dönence

simsiyah gecenin koynundayım yapayalnız
uzaklarda bir yerlerde güneşler doğuyor
görüyorum dönence
kupkuru bir ağacın dalıyım yapayalnız
uzaklarda bir yerlerde bir şeyler kök salıyor
biliyorum dönence
çatlamış dudağımda ne bir ses ne bir nefes
uzaklarda bir yerlerde türküler söyleniyor
duyuyorum dönence

duyuyorum biliyorum görüyorum dönence
dönence gün dönende dönence
bir gün gelecek dönence biliyorum..