ömer hayyam – dertli sözlük
iranlı filozof bir şairdir. bazı rubaileri oldukça güzeldir.ayrıca dünyanın ilk rasathanesini kurmuş, bir de celali takvimini hazırlamıştır.
rubailerinden bir örnek;

"i̇çin temiz olmadıktan sonra ,hacı hoca olmuşsun, kaç para!
hırka, tespih, post, seccade güzel; ama tanrı kanar mı bunlara?"
en sevdiğim;

"bir sır daha var, çözdüklerimizden başka! bir ışık daha var, ışıklardan başka.
hiç bir yaptığınla yetinme, geç öteye: bir şey daha var bütün yapıtlardan başka."
ilk olarak şu mıstalarından tanıdığım zevkine pek hayli düşkün şair:
"camiye gittim, ama allah bilir niye:
ne namaz kilmaya, ne dua etmeye.
eskiden bir kilimi asirmistim camiden:
o eskidi gittim yenisini yürütmeye."
şarap şairi demek çok sığ bir tanım gibi gözükse de şarap şairidir.
allah a karşı haddi aşan pekçok rubaisi vardır ki bunlar hallac-ı mansurun söyledikleriyle yakından uzaktan ilgili değildir.