ömer hayyam – dertli sözlük
rivayetlere göre nizamülmülk kendisine kuracağı istihbarat teşklilatının başına geçmesini teklif eder. hayyam mizacına uygun olmadığı için reddedip arkadaşı hasan sabbah'ı önerir. ve sonra olaylar gelişir.
tanımadığım fakat yanlış tanıtıldığını düşündüğüm şair-alim. mesela fazıl say'ın da paylaştığı;

" irmaklarından şaraplar akacak“ diyorsun,
cennet-i ala meyhane midir?
'her mümin'e iki huri' diyorsun
cennet-i ala kerhane midir?"

dizeleri ile yunus emre'nin meşhur ;

cennet cennet dedikleri
birkaç köşkle birkaç huri
isteyene ver onu
bana seni gerek seni

dizeleri arasında anlatılmak istenen açısından pek fark görmüyorum(*). tabi yanılmış olabilirim. "şarapçının teki" de olabilir. fakat böyle insanları üç beş cımbızlı sözüyle zahirden şöyle bir bakıp değerlendirmemek gerekiyor. hele tanımıyorsak hakka haksızlık etmiş olma ihtimalimiz pek yüksek. zira hak ettiğinden aşağı veya yukarı sözler sarfetmiş olabiliriz.
şarap, kadın ve aşktan başka bir şey yazmayan sapığın teki gibi bilinir. kimileri göklere çıkarır kimileri yerin dibine sokar. amin maalouf'un anlatısı bana oryantalist gibi gelir. sadık yalsızuçanlar ise "ömer hayyam bildiğiniz şarapçının teki" değildir iddiasıyla yeni bir kitap çıkarmıştır. i̇lk fırsatta okumayı düşünüyorum.
insanoğlu varlıktaki gizliliğini bilmez
hem aslı nedir?faslı nedir? nicesin bilmez
herkes gücü yettikçe mırıldanıyor amma
cevher nitedir, kimse onun değerini bilmez
çelişkili şair.
ellerimde üzümün suyu olsun daima
başımda huriler sohbet bulsun daima
diyorlarki allah senden tövbe etmeni ister
böyle istekler benden uzak olsun daim
...önce böyle diyor sonra da
bütün yüreklerdeki sırlarra vakıf olan
düşenlerin elinden tutup tutup kaldıran
beni tövbeyle donat pişmanlığımı kabul et
kuvvet ver sen bizlere ,yüce rabbim yaradan
...ayıkken farklı sarhoşken farklı yazıyordu sanırım
şarap şairi demek çok sığ bir tanım gibi gözükse de şarap şairidir.
allah a karşı haddi aşan pekçok rubaisi vardır ki bunlar hallac-ı mansurun söyledikleriyle yakından uzaktan ilgili değildir.