özlem – dertli sözlük
kelime anlamı "bir kimseyi ya da bir şeyi görme, kavuşma isteği; hasret"tir.
osman yılmaz'ın bir şiiri:

bu nasıl hasrettir bu nasıl özlem,
yakub'un yusuf'a rüyası gibi.
önüne gerilse denizler dağlar,
yol verir musa'nın asası gibi.

ismail ağlarsa çölden su çıkar,
yusuf zindandaymış olsun ne çıkar.
gelince şenlenir yollara bakar,
hira'nın resul'e sevdası gibi.

açıl gönül gözüm görmesini bil,
ensar kucak açmış medine sebil.
küfre karşı durmuş gökte ebabil,
nuh'un yaradan'a duası gibi.

bu sevda bize de yar mıdır söyle?
ya rabbi yoluna sen yolcu eyle.
hiç bir özlem beni yakamaz böyle,
çilekeş insanın davası gibi.
hasrette bu şeb gah uyudum, gah uyandım hep ol mehi andım
eğlence edüp hab-u hayali, oyalandım ta subha dayandım
kan ağladım içtikçe mey-i bezm-i firaki bi-minnet-i saki
peymane gibi gah dolup gah boşaldım al kane boyandım. / pertev paşa (http://www.youtube.com/watch?v=jilemdri88a)
arapça kökenli kelimelerin, öztürkçe kelimelere nisbeten daha derinlikli olduğu söylenir. arapçanın yapısı gereği bu böyledir hakkaten. keza türklerin göçebe hayat tarzlarından mütevellit, kelimeler çok derinlikli değil. daha pratik ve yüzeysel.
fakat bazı öztürkçe kelimeler, arapça kökenli karşılığından daha derin.
özlem de bunlardan biri.

hem öz'ü hatırlatması, öz'ün türkçedeki diğer manaları, öz kökünden türeyen diğer kelimelerle düşünüldüğünde özlem, hasrete göre daha duygu yüklü.
bir kişi veya kişilere intizar halinde duyulan duygu durumu. bir kişiyi, birkaç saat içinde özlüyorsanız aşık olduğunuza ve bununla birlikte, aşkın haz boyutunun öncesinde olduğunuze delalet eder. bir kişiyi yanınızda olduğu halde özlüyorsanız, bu kaybetme korkusuna veyahut hiç kazanmamışsınız demeye yorulur. özlem, kişi ve kişilerden beri, bir zaman dilimine, ki bu genelde geçmiş olur, geleceği özlemek sözkonusu değildir, bir eşya veya mekana da olabiliyor. mesela ben eski evleri ve evler içinde kurulu olan teknolojik ilerlemeden soyut odaları özledim, mahlep ağacı, dut ağacı ve hantal bir uyku veren ceviz ağacının altında uyumayı özledim. bir de at binmeyi ve mahlep şarabını özledim. özlem yeksenak bir isim olmamasıyla birlikte, içeride olunduğunda hissedilmeyen, göreceli elbet bu dediğim, dışarıda olunca derin bir şekilde göğüs kafesinde hissedilen hüzün elem arası duygudur. bu arada canbazlar ile gerili ipin arasında özlem hissiyatı olur mu? özlem vuslat ile son bulan bir insan hikayesidir.